Sau gần 2 năm triển khai chương trình cho vay hỗ trợ về nhà ở theo Thông tư số 11/2013/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) với gói tín dụng 30 ngàn tỷ đồng, nhiều cá nhân đã vay được vốn để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại (gọi chung là nhà ở) để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của mình. Tuy nhiên, chính sách tín dụng ưu đãi này cũng phát sinh những bất cập, đã được NHNN sửa đổi, bổ sung, lấy ý kiến đóng góp cho phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Khách hàng được vay vốn gói hỗ trợ tín dụng về nhà ở để mua, thuê mua nhà tại các chung cư nhà ở thương mại. Trong ảnh: Chung cư cao tầng kết hợp siêu thị trên đường Lê Hồng Phong (TP. Vũng Tàu).

Chỉ mới giải ngân hơn 10%

Đến đầu tháng 10-2014, doanh số cho vay hỗ trợ về nhà ở do các ngân hàng thương mại Nhà nước trên địa bàn tỉnh thực hiện lũy kế từ khi triển khai đến nay đã giải ngân 93,47 tỷ đồng/187 khách hàng; doanh số thu nợ là 7,48 tỷ đồng. Tổng dư nợ hiện nay gần 86 tỷ đồng/186 KH, trong đó: dư nợ tại Chi nhánh VietinBank 5,26 tỷ đồng/13 KH; Chi nhánh BIDV BR-VT 77,43 tỷ đồng/166 KH; Chi nhánh BIDV Bà Rịa 2,91 tỷ đồng/6 KH; Chi nhánh BIDV Phú Mỹ 392 triệu đồng/1 KH và Chi nhánh Vietcombank Vũng Tàu 384 triệu đồng/1 KH.

Trên phạm vi cả nước, đến cuối tháng 9-2014, tổng số vốn giải ngân của gói hỗ trợ này khoảng 3.200 tỷ đồng/7.823 KH vay vốn. Mặc dù tốc độ giải ngân đã tăng khoảng 3,5 lần so với năm 2013, nhưng mới chỉ được hơn 10% do còn nhiều vướng mắc về thủ tục, điều kiện cho vay và thị trường bất động sản còn thiếu những dự án có thể đáp ứng được quy định về diện tích, giá bán...

Gói hỗ trợ có thể tăng hơn 50 ngàn tỷ đồng

Để giải quyết những vướng mắc phát sinh, đồng thời mở rộng điều kiện cũng như nguồn vốn cho vay theo chương trình này, NHNN đã có Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 11/2013/TT-NHNN về cho vay hỗ trợ nhà ở (Dự thảo). Theo đó, ngoài 5 ngân hàng thương mại Nhà nước (Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank và MHB) đang thực hiện cho vay, sẽ bổ sung thêm các ngân hàng TMCP khác do NHNN chỉ định. Như vậy, số lượng ngân hàng TMCP tham gia cho vay theo chương trình này sẽ tăng lên đáng kể trong thời gian tới.

Mặt khác, theo quy định tại Thông tư số 11/2013/TT-NHNN và giữ nguyên trong Dự thảo, có nội dung đáng chú ý là: “Ngân hàng thương mại Nhà nước, ngân hàng thương mại cổ phần do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ dành một lượng vốn tối thiểu 3% tổng dư nợ cho vay tại thời điểm cuối năm trước để cho các đối tượng vay”. Căn cứ quy định này, và đối chiếu với số liệu đã công bố về tổng dư nợ tín dụng năm 2013 của Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank và MHB hơn 1.600.866 tỷ đồng, các chuyên gia tài chính tính ra tổng dư nợ cho vay hỗ trợ nhà ở của 5 ngân hàng này trong năm 2014 sẽ ở mức tối thiểu 48 ngàn tỷ đồng. Nếu tính toán cập nhật hơn, với kế hoạch tăng trưởng tín dụng bình quân 12% trong năm 2014, tổng cho vay hỗ trợ nhà ở của 5 ngân hàng này vào năm 2015 tối thiểu cũng hơn 50 ngàn tỷ đồng. 

Bổ sung đối tượng, cụ thể mức cho vay

Về điều kiện cho vay đối với khách hàng cá nhân vay để mua, thuê, thuê mua nhà ở, Dự thảo bổ sung đối tượng khách hàng có mục đích vay vốn để trả các khoản tiền chưa thanh toán với chủ đầu tư phát sinh kể từ ngày 21-8-2014 để mua nhà ở thương mại có tổng giá trị hợp đồng mua bán (kể cả nhà và đất) không vượt quá 1.050.000.000 đồng. Thời hạn cho vay đối với khách hàng mua, thuê, thuê mua nhà ở áp dụng mức lãi suất hỗ trợ cũng được nâng lên tối đa 15 năm (quy định hiện tại là 10 năm), tính từ thời điểm khách hàng được giải ngân lần đầu tiên, nhưng không vượt quá thời điểm 1-6-2031.

Ngoài những đối tượng được vay vốn hỗ trợ lãi suất theo Thông tư số 11/2013/TT-NHNN, Dự thảo đã bổ sung thêm đối tượng: “Khách hàng cá nhân vay để xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa lại nhà ở của mình”. Đây là đối tượng được quy định tại Điều 1 Nghị quyết 61/NQ-CP ngày 21-8-2014 của Chính phủ. Mức cho vay tối đa đối với một khách hàng do ngân hàng và khách hàng thỏa thuận, nhưng không vượt quá 700 triệu đồng. Thời hạn áp dụng lãi suất cho vay hỗ trợ (hiện nay là 5%/năm) tối đa 10 năm, tính từ thời điểm khách hàng được giải ngân lần đầu tiên, nhưng không vượt quá thời điểm 1-6-2026.